Het Vogeljaar 2018' is een foto compilatie van Natuurfotograaf, Jozef van der Heijden.
De foto compilatie omvat een deel uit de serie natuurfoto's, die gemaakt zijn van januari tot en met december 2018. Het vogeljaar 2018 was voor veel vogels niet het beste jaar. Het aantal wintergasten was dit jaar beduidend minder als de jaren daarvoor. Door een erg zachte winter in het noorden van Europa maakten dat de vogels veelal in zuid Scandinavië bleven. De vogels die wel verder naar het zuiden trokken bleven voornamelijk in het noorden van Nederland hangen.
Deze video bevat commentaar door ondertiteling in te schakelen (zie rechts onder in YouTube player
).
Door de langdurige heten zomer deed er ook geen goed aan. Door de langdurige droogte hadden insecten en broedvogels het zwaar. De meevallers van dit jaar waren de Middelste bonte specht, Appelvink, Goudvink, Keep, Wilde zwaan, Tuinfluiter, Tjiftjaf, Koperwiek, Zanglijster en meer...
De Aardbossen zijn gelegen tussen Westelbeers en Middelbeers in de provincie Noord-Brabant. Het bos is 1,2 km lang en varieert in breedte van 30 meter tot 150 meter. Het gebied is omringd door boerenland in de vorm van akkers en weilanden.
De naam ‘Aardbossen’ stamt uit de tijd van de ruilverkaveling (rond de jaren 50, 60 van de vorige eeuw). ‘Woest’ land grenzend aan woonkernen werd toen ook wel ‘Aard’ genoemd. Voorbeelden hiervan zijn de Aard van Oerle en de Loonse Aard. Zo kwam het dat de ‘Aard’ aan de rand van Middelbeers Aardbossen werd genoemd.
Bijzonder
De Aardbossen zijn niet zomaar wat bomen die bij elkaar geplant zijn. Het is een restant van een oud loofbos met oude beuken en eiken. Het grootste deel is relatief nieuw aangeplant eikenbos van voornamelijk Amerikaanse eik. Te midden van deze bomen meandert de beek ‘de Groote Beerze’. De beek, met zijn origine in België, zorgt voor voldoende water en dynamiek in het landschap. De beek wordt gevoed door regenwater en heeft dus een zeer wisselende water afvoer. De ‘Groote Beerze’ maar ook andere beken die door het Brabantse dekzand heen meanderen zorgen voor unieke ecologische situaties. De omgeving is vaak erg soortenrijk en omgeven door bos.
Door ingrijpen van de mens is er echter weinig overgebleven van deze natuurlijke dynamiek. De Beerze is voor een groot deel recht getrokken en er zijn omleidingkanalen gegraven om het water zo goed en gecontroleerd mogelijk af te voeren. Dit alles om de boeren en dus de economie in de hand te spelen. Net voor de Aardbossen stond vroeger een stuw die het water via een omleidingkanaal om de bossen heen kon voeren bij hoog water. De bossen kregen dus niet hun natuurlijke hoeveelheid water wat niet ten goede kwam aan de biodiversiteit. De akkers om het gebied heen moesten droog zijn en andere plantensoorten dan gras waren niet gewenst.
Bescherming
In oktober 2004 veranderde er echter veel in het beekdal van de Beerze (beek) en zo ook voor de Aardbossen. Plannen om de beek te herstellen in zijn originele loop waren erdoor en de schop kon de grond in[1]. De stuw voor de aardbossen werd verwijderd en in plaats van de stuw kwamen er vistrappen in de beek om de watergradiënt geleidelijker te laten verlopen. Ook mocht het water weer hoog komen te staan waardoor het gebied zijn natuurlijke ‘wilde’ en ‘moerassige’ karakter weer terug kon krijgen. De beek kon weer vrij stromen én overstromen. Dit zorgde voor een toename in biodiversiteit. De oeverwallen in de buitenbocht werden steiler wat zorgde voor natuurlijke broedplaatsen voor de ijsvogel. Door de vistrappen en de natuurlijke doorstroom kwamen ook bijzondere vissoorten weer terug. De aangrenzende akkers werden vochtiger wat weer zorgde voor een toename aan plantensoorten. Het gebied behoort nu samen met de Landschotseheide ofwel Kuijkseindseheide tot een van Brabants 40 Aardkundig waardevolle gebieden.
Stormhout wordt verwijdert om de bossen veiliger te maken en om te voorkomen dat de Doodhoutkever zich kan vestigen. En dat is geen handwerk. Met een Valmet 911-3 Harvesters wordt de omgewaaide bomen in een bewerking gerooid en van takken ontdaan.
Het aantal soorten doodhoutkevers in Nederland lijkt toe te nemen. De afgelopen jaren zijn er veel soorten als nieuw voor Nederland gepubliceerd.
Vannacht om even ma drie uur ben ik even uit bed gegaan om de camera met telelens (en 2.0 teleconverter) op de maan te richten. Omdat de maan op dat moment al hoog aan de hemel stond kleurt de maan niet meer rood. Het zonlicht, dat de maan verlicht, gaat niet meer door de aardse dampkring en worden de kleuren rood en blauw uit het spectrum niet meer afgebogen en blijft het licht, wit. De 2.0 teleconverter verlengt de tele-lengte naar 1000 mm, dat is 1500 mm ten opzichten van een Full frame (FX) camera. De grootste diafragma opening wordt f/11, maar omdat ik met live view fotografeer, gaat scherpstellen snel en automatisch.
In deze tijd van het jaar staat de maan het dichtst bij de Aarde. De beste tijd om deze te fotograferen. Het belicht deel van de maan neemt intussen wel af. Op 27 juli was het volle maan, dan wordt de maan 100% verlicht door de Zon. Daarna wordt het belicht kleiner. Dat heet afnemende maan. Vannacht was dat nog 85%, 11 augustus is het nieuwe maan en is de maan niet meer zichtbaar. De volgende volle maan is 26 augustus.
De maan gaat schuil achter de wolken en komt maar deels tevoorschijn.
Maanfotografie vereist weer een andere kennis als de gebruikelijke fotografie. De camera en de lens moeten geen moeite met scherpstellen en beeldruis in de donkere omstandigheden moet minimaal zijn. Dat is er een goed uitgangspunt om verder te gaan. De kleurbalans zal handmatig bijgesteld moeten worden. Omdat het zonlicht door de dampkring van de Aarde schijnt, is de kleur van de maan erg rood getint. Stel de Witbalans in op ongeveer 3000 graden Kelvin, dan is de maan op de foto of video zoals die in werkelijk is. Kies voor een kleurbeheer-instelling "Gelijkmatig" of "Landschap". Dan wordt de omgeving (bewolking) nog weergegeven, en niet onderbelicht ten opzichten van de lichtsterkte van de maan.
Gebruik een 500 mm telelens met een goede lichtsterkte. Indien gewenst kan er een 1.4 teleconverter aan gekoppeld worden. Gebruik de Manual fotomodus. Met de manuele belichting, ISO 200, diafragma 8 en een sluitertijd die het best past voor de juist belichting. Dat zal in de buurt van 1/20ste seconden worden. Fotograferen in Live-view is aan te bevelen. Schakel beeldstabilisatie op de lens uit, daar dit overbodig is bij fotograferen op het statief en zeker bij lange sluitertijden. Gebruik ook geen ruisreductie. Dat maakt de foto onscherper. Stel de sluiterselecter in op tijdontspanner. Stel de tijd in op 2 of 5 seconden. De foto wordt dan gemaakt nadat de camera niet meer wiebelt als gevolg van het bedienen van de camera.
De Carolina eend is een ‘vreemde vogel’ in België en Nederland. Van oorsprong komt hij hier namelijk niet voor. Door toedoen van de mens is de eend, als sier-eend uit het noord-oostelijk deel van de Verenigde Staten van Amerika naar hier gehaald.
De kleurrijke Carolina eend komt uit North en South Carolina.
De kleurrijke Carolina eend is een naast familielid van de eveneens kleurige mandarijneend. Het verenkleed van de woerd is prachtig gekleurd, terwijl het vrouwtje bruingrijs is met witomrande ogen. De lichaamslengte bedraagt ongeveer 45 cm. De zwarte kop heeft een metaalglans. Vanaf de snavelwortel tot aan het einde van de sierlijk neerhangende kuif bevindt zich een witte streep. Aan de kuifbasis loopt aan de onderzijde nog zo'n smalle, witte band. De keel is wit. Bij het begin van de kastanjebruine borst bevindt zich een vlek en aan de onderzijde van deze borstkleur bevinden zich witte puntjes. De onderzijde wordt van de borst gescheiden door een zwarte streep. Het onderlichaam zelf heeft een witte kleur. De flanken zijn lichtbruin met zwarte streepjes. De onderstaartdekveren hebben een rode kleur. De vleugels en bovenzijde hebben een zwarte kleur met bruine veerzomen. Snavel en poten zijn helderrood.
Het is een veel gehouden sierwatervogel die in het verleden weleens is ontsnapt. In de Benelux is de carolina-eend daarom een exoot die men weleens in de natuur kan tegenkomen. Deze kleurrijke verschijning komt voor op rustige poelen en rivieren van oostelijk Noord-Amerika. 's Winters trekt hij naar het zuidelijk deel daarvan. Deze eend is vaak hoog in bomen aan te treffen en nestelt vaak in verlaten spechtenholen of in nestkasten hoog boven de grond. De vogel is tamelijk wintervast.
Het Grote keizerlibel vrouwtje zet haar eitjes af in het water van de Groote Beerze. De Groote Beerze is een beek in de Nederlandse provincie Noord-Brabant die ligt in het stroomgebied van waterschap De Dommel. Daar waar de Groote Beerze tussen Netersel en Casteren stroomt heeft de Grote Keizerlibel haar woongebied gevonden.
Het vrouwtje van de Grote keizerlibel zette eitjes af in het water van de Groote Beerze.
De grote keizerlibel (Anax imperator) is een libel uit de familie van de Aeshnidae, de glazenmakers. De grote keizerlibel is de grootste vertegenwoordiger van de glazenmakerfamilie. De habitat van de grote keizerlibel omvat plassen, poelen, vennen, vijvers, sloten en langzaam stromende wateren, bij voorkeur met een voedselrijk, basisch of lemig karakter. De soort komt vaak voor bij grotere plassen of vijvers, maar voortplanting vindt ook plaats bij kleinere plasjes, vennen, (stromende) sloten en kanalen. Voor de geschiktheid van een biotoop lijkt bepalend dat het water relatief snel opwarmt en voldoende ruimte biedt voor de vrij grote territoria van de mannetjes.
Geslachtsrijpe libellen keren weer terug naar het water waar de bevruchting plaats vindt gevolgd door ei afzetting en daarna begint de cyclus van ei naar larve tot de laatste vervelling van de larve, waarbij de volwassen libel tevoorschijn komt. Deze vervelling neemt enkele uren in beslag en is nodig om de vleugels op te pompen en uit te harden. De tijd die volgt heeft een libel nodig om geslachtsrijp te worden. Zij brengen deze tijd meestal op afstand van het water door.
De Fuut maakt een drijvend nest. Vanmorgen kon ik de fuut op video vastleggen terwijl het vrouwtje aan het broeden was. Het mannetje verscheen regelmatig om haar een gevangen visje toe te rijken.
Futen maken een drijvend nest.
Futen maken een drijvend nest, meestal op een goed verborgen plaats. Zij maken gebruik van plantenmateriaal. Hoewel de jonge vogels al meteen uitstekend kunnen zwemmen, liften de kuikens vaak mee op de rug van één van de ouders, waarbij de jongen ook tijdens het duiken gewoon blijven zitten. Zij zijn uitstekende duikers maar op het land zijn ze duidelijk uit hun element. Vliegen doen ze bij voorkeur 's nachts om andere wateren te bereiken. Futen eten voornamelijk vis en andere waterdieren.
Vanmorgen bracht in een bezoek aan de Kattesteertvijver in het Belgische Retie. De Kijkwand in in maart 2018 compleet vernieuwd. Dat geeft een mooie beschutting tegen regen, wind en de zon.
Veel vogels weten de kattesteert vijver te vinden.
Andere vijvers zijn de Gretryvijver en de Merpikdel. Het Prinsenpark is een prachtig domein van 215 ha in de Antwerpse Kempen waar je je meteen zal thuis voelen. Het is een groene oase met bossen, weilanden en waterpartijen. De heidegebiedjes herinneren aan de tijd toen de boeren hier hun schapen lieten grazen. Het is een populaire park om te wandelen, joggen, fietsen en sightseeing. De die vijvers waar ik in dit artikel over schrijf en waar de foto's en video zijn gemaakt is een walhalla voor vogelaars.
De Blauwe reiger jaagt op kleine karpers. Op het Reuselse Beleven zitten duizenden Giebel, een karper soort.
De giebel karper (Carassius gibelio) is de oorspronkelijke goudvis. De soort komt oorspronkelijk uit Azië, maar leeft als exoot ook in het zoete water van onder andere de Benelux. De giebel karper wordt ook wel "wilde goudvis" of "witte goudvis" genoemd. Inmiddels wordt de giebel algemeen als een aparte soort gezien met de wetenschappelijke naam Carassius gibelio. Giebels worden maximaal ongeveer 45 cm lang.
De meeste giebel karpers die in Nederland worden gevangen hebben een grijsgroene kleur. Ook hebben ze een vrij puntige wat naar boven geknikte kop. Ook exemplaren zonder deze typische kenmerken worden gevangen. Giebel karpers zijn goed te onderscheiden van kroeskarpers door het kleinere aantal schubben op de zijlijn (28-31 tegen 33-36). Ook hebben kroeskarpers bolle vinnen en een ronde bek. Bij kleine exemplaren is het onderscheid ook makkelijk doordat alleen kroeskarpertjes een zwarte vlek bij de staartbasis hebben. De algemene lichaamsvorm is ook meer spoelvormig dan schijfvormig zoals bij kroeskarper. Ze zijn goed te onderscheiden van karpers door het ontbreken van baarddraden. Dit is echter niet altijd makkelijk te zien bij kleine exemplaren. Karpers hebben ook veel meer schubben langs de zijlijn (33-40).
Vandaag een microfoon windruis test van de RØDE VideoMic Pro+ met de Rycote Mini Windjammer.
Bij videografie (filmen) kun je kiezen om het geluid op te nemen met de microfoon die in de camera is ingebouwd, of je gebruikt een externe microfoon. Bij de keuze om externe microfoons te gebruiken heb je de mogelijkheid om richtingsgevoelige microfoons te gebruiken. Deze microfoons zijn gevoelig naar de voorkant en minder gevoelig naar de zij- en achterkant. In beide gevallen is het lastig, zo niet onmogelijk om storingsvrije geluidsopname te maken als de harde wind in de microfoon staat te bulderen. Dan valt of staat de kwaliteit van de microfoon met de ruisfilter mogelijkheden die daar voor nodig zijn.
De "RØDE VideoMic Pro+" is daar uitermate geschikt voor. Vanmiddag teste ik de microfoon, die uitgerust was met de "Rycote Mini Windjammer", speciaal voor de Rode VideoMic Pro+. Bij windkracht 5 á 6, zoal vanmiddag, is het zeer lastig om geen gebulder van de wind in de microfoon te krijgen. Het lijkt dan net of er onweer in de lucht hangt. De Rycote Windjammer alleen was niet voldoende, dus heb ik van kunstbond een iets groter exemplaar gemaakt die, als een soort overjas over de originele Rycote Windjammer werd geschoven. Deze zelfvervaardigde 'windjammer' heeft een losse, ruime passing, om te voorkomen dat de haren van de originele windjammer plat gedrukt worden. Zo wordt meer winddemping verkregen, terwijl het geluid ongehinderd door het materiaal de microfoon kan bereiken.
De combinatie van de RØDE windruis filtertechniek en de dubbele windjammer geeft de mogelijkheid om bij harde wind toch goede opnames te kunnen maken. De RØDE VideoMic Pro+ heeft de mogelijkheid om lage tonen te dempen, te weten geluidsdemping onder 75 Hz of alles dempen onder 150 Hz. Wind en windgebulder zitten in het lage tonen gebied. De testvideo is natuurgetrouw opgenomen. Het geluid is niet bewerkt en er is geen windstil plekje opgezocht. Het lokale verkeer dat langs kwam rijden is ook niet weggedrukt en omstanders mochten normaal praten en ander voorkomend geluid maken.
Aan het einde van de video vertel ik u de gebruikte instellingen van de microfoon en het opnameniveau van de Panasonic HC-VX870 4K camcorder.
Waar zijn de vogels deze winter? Dat is een veelvuldig gehoorde vraag van dit najaar. Veel wintergasten blijven inderdaad weg uit de tuinen.
Een van de meest verklaarbare reden is, dat het in het zuiden van de Scandinavische landen eenvoudig te warm is. Daardoor kunnen de vogels die normaal in Nederland daar aan voldoende voedsel komen. Ze hebben dus geen reden om verder naar het zuiden te trekken.
Groenlingen foerageren op de grond
Gelukkig zijn er ook vogels die Nederland niet verlaten, zoals Vinkachtigen. Zo komen dagelijks een groot aantal vogels in de tuin om zich te goed te doen aan de zonnebloempitten, waaronder een 10 tot 20 Groenlingen.
Vanmorgen ging ik nog eens op zoek naar de Zwarte zwaan. Een week geleden maakte ik aan de Flaes foto's van deze mooie grote zwaan, vandaag was het plan om er een video te maken. Vanmorgen vond ik de zwarte zwaan bij de golfbaan van Golfclub Midden Brabant in Esbeek. De golfbaan is gelegen op het 2700ha grote Landgoed de Utrecht ten Zuiden van Esbeek.
Zwarte zwanen, vaak ontsnapte vogels en hun nazaten, nestelen vanaf eind jaren zeventig van de twintigste eeuw in ons land. Broedgevallen worden min of meer door het hele land vastgesteld, met enige nadruk op het rivierengebied en oostelijke Deltagebied, maar ook op vennen en plassen in Noord-Brabant. De landelijke aantallen nemen langzaam toe. Broedparen houden deels hun op het Zuidelijk Halfrond gefixeerde timing aan, met eileg in de (noordelijke) winter.
De meeste Zwarte zwanen houden zich op in paren of familiegroepjes in of bij de broedgebieden. De grootste populaties tot enkele tientallen exemplaren komen voor op het Volkerakmeer en het IJsselmeer, of in de nabijheid van goed bezette broedplaatsen. In de omgeving van landgoed De Utrecht in Esbeek tot Lage Mierde broedt al enkele jaren een koppel, misschien zelfs meerdere koppels. Tijdens strenge vorst zoeken Zwarte zwanen ijsvrije wateren op, waaronder snelstromende beken. De landelijke aantallen namen vooral in de jaren negentig van de twintigste eeuw sterk toe, maar lijken in de nieuwe eeuw af te vlakken.
).